رابطه احتیاط فقهی با اختلال روانی وسواس از منظر فقه امامیه و علم روان شناسی

رعایت احتیاط از اموری است که مبنای بسیاری از احکام شرعی قرار گرفته و به همین خاطر، عمل به احتیاط در میان اهل شریعت، امری فراگیر است . اگرچه عمل به احتیاط از نظر فقهی به منظور امتثال تکلیف واقعی مجهول و جلوگیری از وقوع عذاب بر اثر عدم امتثال، صورت می گیرد و به همین دلیل از نظر عقل، امری پسندیده است؛ اما این پسندیدگی تمام موارد عمل به احتیاط را دربر نمی گیرد ؛ زیرا در برخی موارد ، عمل به احتیاط با عنوانی همچون وسواس همراه می شود که از نظر عقلا امری ناپسند است؛ در نتیجه عملی که شخص به منظور امتثال تکلیف انجام داده نیز ناپسند می گردد . تقارن احتیاط با وسواس به این دلیل رخ می دهد که جدا کردن مصادیق احتیاط پسندیده از وسواس ناپسند، به دلیل وجود وجوه مشترک گوناگون میان آن دو کاری سخت است . بنابراین لازم است ضمن مشخص کردن محدوده ی هریک از این دو مقوله ، به بررسی رابطه ی میان آن دو پرداخته شود تا تشخیص آنها از یکدیگر آسان گردد . این پژوهش بر آن است تا علاوه بر بیان محدوده و معیار پسندیدگی احتیاط از نظر فقه امامیه، با بررسی اختلال روانی وسواس از دیدگاه دو علم روان شناسی و فقه، به بیان وجوه اشتراک و افتراق این دو مقوله پرداخته و ثابت نماید که رابطه ی میان آن دو «تباین» است .